Hệ cơ số 16, hay còn được gọi là hệ thập lục phân có vai trò quan trọng trong biểu diễn số và xử lý dữ liệu. Trong bài viết này, hãy cũng mình tìm hiểu hệ thập lục phân và cách chuyển chúng sang các hệ đếm cơ bản khác.
Xem thêm:
tìm hiểu về hệ bát phân
I. Hệ cơ số 16 là gì?
Hệ thập lục phân (hay còn gọi là hệ đếm cơ số 16) dùng 16 ký tự (0,1,2,3,4,5,6,7,8,9,A,B,C,D,E,F) để biểu đạt giá trị số.
Ví dụ: Có số: 15A9,B6F
II. Chuyển đổi giữa 2 hệ đếm thập phân và cơ số 16
1. Chuyển đổi từ hệ cơ số 16 sang thập phân
Quy tắc:
- Lập tổng theo trọng số của mỗi bít trong biểu diễn cơ số 16.
- Kết quả của tổng sẽ là biểu diễn Thập phân của số đó.
Chú ý: Khi chuyển đổi, phần lẻ có thể không được chẵn, tuỳ theo yêu cầu về độ
chính xác mà ta dừng phép chuyển ở mức độ chính xác thích hợp.
2. Chuyển đổi từ thập phân sang hệ cơ số 16
Quy tắc: Thực hiện như chuyển từ thập phân sang Nhị phân nhưng phải chia phần nguyên và nhân phần lẻ với 16.
III. Chuyển đổi giữa hai hệ nhị phân và cơ số 16 (hệ Hexa)
Biểu diễn chữ số hệ cơ số 16 bằng nhóm nhị phân 4 bit:
| SỐ THẬP PHÂN | CƠ SỐ 16 | NHỊ PHÂN 4 BIT |
| 0 | 0 | 0000 |
| 1 | 1 | 0001 |
| 2 | 2 | 0010 |
| 3 | 3 | 0011 |
| 4 | 4 | 0100 |
| 5 | 5 | 0101 |
| 6 | 6 | 0110 |
| 7 | 6 | 0111 |
| 8 | 8 | 1000 |
| 9 | 9 | 1001 |
| 10 | A | 1010 |
| 11 | B | 1011 |
| 12 | C | 1100 |
| 13 | D | 1101 |
| 14 | E | 1110 |
| 15 | F | 1111 |
1. Chuyển từ hệ Hexa sang Nhị phân: (16 → 2)
Quy tắc: Thay từng chữ số biểu diễn trong hề Hexa bằng nhóm nhị phân 4 bit tương ứng ta được số nhị phân chuyển đổi.
2. Chuyển số Nhị phân sang Hexa: (2 → 16)
Quy tắc: Thực hiện 2 bước:
- Gộp các bit nhị phân thành từng nhóm mỗi nhóm 4 bit, tính từ dấu phẩy về hai phía;
- Thay nhóm 4 bit nhị phân bằng chữ số Hexa tương ứng.
Bài viết liên quan:
